Το κλίμα που προετοίμασε ο Ερντογάν για την επίσκεψη στην Αθήνα και η επιθετική του διάθεση, θεωρούσαν δεδομένη τη μετριοπαθή στάση της ελληνικής πλευράς αλλά η αντεπίθεση Πρωθυπουργού και Προέδρου της Δημοκρατίας, του έκοψαν τη φόρα απότομα.
Είναι πρωτόγνωρο ότι ειπώθηκαν δημόσια από τους Τσίπρα και Ερντογάν, οι ξεκάθαρες θέσεις για όλες τις ελληνοτουρκικές διαφορές και δεν έμειναν σε κοινότυπες και ανούσιες δηλώσεις. Είναι ιστορικής σημασίας ότι ο Πρωθυπουργός μίλησε με σκληρές εκφράσεις για τα ανοιχτά θέματα όπως το Κυπριακό, τα θρησκευτικά μνημεία αλλά και το θέμα των «8» αξιωματικών.
Ο Ερντογάν μετά την κόντρα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας απέφυγε τις λεκτικές προκλήσεις στο Μαξίμου αλλά επιχείρησε να διατηρήσει το θέμα της Συνθήκης της Λωζάνης ψηλά στην ατζέντα. Εκεί υπήρξε και η πιο εύστοχη τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα που δεν αντιμετώπισε τα μειονοτικά ζητήματα ως διμερείς διαφορές αλλά εσωτερικά ζητήματα ελλήνων πολιτών για τους οποίους φροντίζει η Ελληνική Κυβέρνηση.
Εμμέσως, υπενθύμισε ότι ο ίδιος έχει ήδη κάνει σημαντικά βήματα ενώ τις ανεδαφικές αιτιάσεις για αναθεώρηση της Συνθήκης, εκτός από τον Πρωθυπουργό και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, «άδειασαν» πολύ γρήγορα και η ΕΕ αλλά και το State Department, ενώ αρνητικό ήταν το κλίμα για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και στον διεθνή Τύπο.
Η ενόχληση που εκφράστηκε ποικιλοτρόπως και το ελαφρύ «τσαλάκωμα» που υπέστη το προφίλ του Τούρκου Προέδρου ίσως επιχειρηθεί να εκτονωθούν με κάποιες προκλήσεις κατά την επίσκεψή του στη Θράκη. Όπου όμως ήδη κάποιοι ανεγκέφαλοι είχαν φροντίσει να διαταράξουν το κλίμα με αντι-συγκέντρωση εθνικιστών, απειλητικά φειγ-βολάν και άλλες προκλήσεις που συνιστούν κίνδυνο.
Η ελληνική πλευρά, προετοιμασμένη, έδειξε χθες στον Τούρκο Πρόεδρο ότι δεν είναι κομψό να επιχειρεί «μαγκιές» για εσωτερική κατανάλωση ενώ επισκέπτεται την Ελλάδα, το μοναδικό δίαυλο επικοινωνίας με την Ευρώπη, αποκλεισμένος ων και με πολλά ανοιχτά μέτωπα. Αντιθέτως, αυτό το κατάφερε η ελληνική ηγεσία που πιστώνεται ότι για πρώτη φορά μεταχειρίστηκε τη γλώσσα και το ύφος που απαιτεί η κοινή γνώμη.
Με μια ρελάνς υψηλής διπλωματικής ισορροπίας από τον Αλέξη Τσίπρα ανασχέθηκαν, προσώρας τουλάχιστον, οι βαριές εντυπώσεις της επίσκεψης Ερντογάν – μιας επίσκεψης, κατά την οποία ο τούρκος πρόεδρος επιχείρησε να ανοίξει πλήρως την ατζέντα του τουρκικού νεοαναθεωριτισμού αμφισβητώντας την Συνθήκη της Λωζάνης επί ελληνικού εδάφους και on camera, μέσα από το Προεδρικό Μέγαρο.
Μετά την συνάντησή του με τον πρωθυπουργό και στις κοινές δηλώσεις που έγιναν στο Μαξίμου, ο Ταγίπ Ερντογάν κινήθηκε σε εμφανώς πιο ήπιους τόνους απ’ ότι στην πρωινή του αντιπαράθεση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, καίτοι άνοιξε και πάλι όλα τα ζητήματα – από τη Συνθήκη της Λωζάνης έως την μειονότητα της Θράκης και την έκδοση των οκτώ τούρκων αξιωματικών που έχουν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα.
Οι απαντήσεις ήρθαν από τον έλληνα πρωθυπουργό σε τόνους εποικοδομητικής αλλά κάθετης διαφωνίας, με πρώτη και καθαρή την δήλωση ότι η ενίσχυση και ο εκσυγχρονισμός των ελληνοτουρκικών σχέσεων μπορούν να έρθουν μόνον στο πλαίσιο του απόλυτου σεβασμού και με θεμέλιο λίθο Συνθήκης της Λωζάνης.
Ο Αλέξης Τσίπρας αποδόμησε επίσης, με διπλωματικό μεν αλλά αιχμηρό τρόπο, το αίτημα Ερντογάν περί “επικαιροποίησης” της Συνθήκης, είπε ότι στην Θράκη κατοικούν έλληνες πολίτες και ότι “τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν έλληνες πολίτες δεν αφορούν ξένα κράτη”, μίλησε για την Αγια Σοφια και τις θρησκευτικές ελευθερίες και υπενθύμισε, αναφερόμενος στους οκτώ τουρκους αξιωματικούς, ότι η Ελλάδα είναι κράτος δικαίου και η Δικαιοσύνη ανεξάρτητη.
«Ολο το προηγούμενο διάστημα”, είπε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός, “μάλλον δεν έγινε κατανοητό τι ζητά ο πρόεδρος της Τουρκίαςγια την συνθήκη της Λωζάνης. Δεν φαίνεται να ζητά την αναθεώρηση, άλλωστε αν ήθελε θα έπρεπε να ψάξουμε να βρούμε την Ιαπωνία… Είμαι λίγο μπερδεμένος αν αυτό που θέτει στο τραπέζι είναι ο εκσυγχρονισμός ή επικαιροποίηση ή την ορθή τήρηση της Συνθήκης της Λωζάνης”.
Ως προς το ζήτημα των θρησκευτικών ελευθεριών που έθεσε ο Ταγίπ Ερντογάν αναφερόμενος στην μουφτεία, ο Αλέξης Τσίπρας υπενθύμισε ότι έχουν ανοίξει μια σειρά από τζαμιά στην χώρα μας αλλά η Ελλάδα ποτέ δεν σκέφτηκε να γίνει σε ένα από αυτά ορθόδοξη λειτουργία, όπως έγινε στην Αγία Σοφιά. Αναφερόμενος επίσης στο Κυπριακό, ο πρωθυπουργός είπε χαρακτηριστικά ότι ο ίδιος είναι 43 χρονών και επί 43 χρόνια το θέμα είναι ανοιχτό. Για να προσθέσει πως δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι “το θέμα υπήρξε γιατί έγινε εισβολή στην Κύπρο”.
Yπό αυτό το κλίμα το ενδιαφέρον αλλά και οι ανησυχίες μετατοπίζονται στην αυριανή επίσκεψη Ερντογάν στην Κομοτηνή, ενώ ήδη η ατζέντα που επιχείρησε να ανοίξει ο τούρκος πρόεδρος στην Αθήνα διαμορφώνει συνθήκες και εσωτερικής πολιτικής σύγκρουσης.
Μετά την ανοιχτή και φορτισμένη αντιοπαράθεση του Ερντογάν με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας το πρωί, πηγές της Νέας Δημοκρατίας ανέφεραν ότι τα “όσα παρακολουθούμε μέχρι στιγμής δείχνουν ασυγχώρητη προχειρότητα και αδικαιολόγητο έλλειμμα προετοιμασίας εκ μέρους της κυβέρνησης”.
Οι ίδιες πηγές σημείωναν πως η αξιωματική αντιπολίτευση θα τοποθετηθεί συνολικά αφού ολοκληρωθεί η επίσκεψη, πρόσθεσαν ωστόσο ότι “η ΝΔ είχε ζητήσει από την κυβέρνηση να ενημερώσει εγκαίρως την Επιτροπή Εθνικής Αμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής για την επίσκεψη Ερντογάν, αλλά ο υπουργός Εξωτερικών κύριος Νίκος Κοτζιάς το αρνήθηκε”.
“Ποιες ήταν οι στρατηγικές στοχεύσεις και η σκοπιμότητα της πρόσκλησης στον Ερντογάν;”, ήταν το ερώτημα που έθεσε και ο τομεάρχης Εξωτερικών της ΝΔ Γιώργος Κουμουτσάκος, προσθέτοντας ότι “ενημέρωση ή συζήτηση δεν υπήρξε και το αρνητικό αποτέλεσμα το βλέπουμε σήμερα”.
Μετά την συνάντηση Ερντοιγάν – Παυλόπουλου και πριν τις κοινές δηλώσεις με τον πρωθυπουργό στο Μαξίμου, κυβερνητικός αξιωματούχος δήλωσε πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επανέλαβε τις ελληνικές θέσεις. “Είναι προφανές ότι δεν περιμέναμε η Τουρκία να αλλάξει τις δικές της”, πρόσθεσε.
Κατά τον ίδιον αξιωματούχο, “από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης έχουμε καθήκον και υποχρέωση, με δεδομένη την αποσταθεροποιημένη περιοχή και την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι ευρωτουρκικές σχέσεις, να είμαστε ο σταθεροποιητικός παράγοντας και να παίρνουμε γενναίες πρωτοβουλίες. Στο πλαίσιο αυτό τείνουμε ακριβώς χείρα φιλίας στην Τουρκία και είναι στο χέρι της εάν θα αξιοποιήσει την πρωτοβουλία μας. Το τανγκό θέλει πάντα δύο”.
Σε ερώτηση για τον χρόνο της επίσκεψης, τόνισε πως “οι σημαντικές επισκέψεις δεν γίνονται όταν όλα τα ζητήματα έχουν λυθεί, για να ανταλλάσσουν φιλοφρονήσεις οι πολιτικές ηγεσίες, αλλά όταν είναι αναγκαίο για την επίλυση ζητημάτων, την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και την αναβάθμιση των σχέσεων”.
http://tvxs.gr/
